|
ARCHITEKTURA
Murowany z cegły kościół jest orientowaną świątynią późnogotycką. Prezbiterium trójprzęsłowe, zamknięte trójbocznie, do którego od północy przylega prostokątna zakrystia z drewnianymi, barokowymi drzwiami (XVIII w.). Prezbiterium oddzielone jest od nawy łukiem tęczowym. Korpus kościoła halowy, trzynawowy, trójprzęsłowy, zbudowany na planie kwadratu, z przybudówkami:
od południa przy przęśle środkowym - kwadratowa wieża dzwonnica (nadbudowana w XVIII w.) z kruchtą w przyziemiu,
od zachodu - piętrowa kruchta (1650 r.) z otwartym przedsionkiem w przyziemiu; tu znajduje się wejście główne do kościoła z renesansowymi drzwiami dębowymi (XVII w.), ozdobionymi herbami i inicjałami cechów oraz mieszczan bydgoskich (w 1925 r.)
• od północy przy przęśle wschodnim - późnorenesansowa kwadratowa kaplica św. Krzyża (ostatnia zachowana z pierwotnie czterech renesansowych kaplic z XVI/XVII w., rozebranych w latach 1815-30).
Wnętrze świątyni kryte sklepieniami: w prezbiterium i nawach bocznych - sieciowym, w nawie głównej - gwiaździstym, w zakrystii - kolebkowym z lunetami (XVII/XVIII w.), w przedsionku zachodnim - krzyżowym (XVI/XVII w.), w kaplicy św. Krzyża - kopułą na pendentywach, w kruchcie pod wieżą - kopulastym z neogotyckimi żebrami (XIX/XX w.). Otwory okienne w prezbiterium i nawach bocznych zamknięte łukiem ostrym. Ośmioboczne filary międzynawowe, osadzone na cokołach i zwieńczone gzymsem, dźwigają ostrołukowe arkady. W kruchcie pod wieżą ostrołukowy portal gotycki (2. poł. XV w.). Na zewnątrz świątyni przypory o jednym uskoku opinają prezbiterium i południowe naroża korpusu. Ściany prezbiterium wieńczy gotycki fryz opaskowy oraz barokowy profilowany gzyms koronujący. Korpus świątyni zdobią bogato rozczłonkowane szczyty z obramieniami blend: szczyt zachodni - schodkowy wypełniony jest sześcioma strefami blend, a wieńczy go kuty krzyż i wiatrowskaz w kształcie trąbiącego anioła z datą 1848; szczyt wschodni - trójkątny dzieli sześć wielobocznych lizen przechodzących w sterczyny; pomiędzy nimi widoczne blendy o nieregularnym układzie. Na dachu kościoła przy szczycie wschodnim - ośmioboczna barokowa wieżyczka na sygnaturkę (fundacji Wojciecha Łochowskiego - Syna z 1660 r.) z latarnią pobitą blachą. Wieża-dzwonnica podzielona jest fryzami na trzy kondygnacje; najwyższą z nich nadbudowano na przełomie XVII i XVIII w. Kaplica św. Krzyża (d. św. św. Fabiana i Sebastiana, fundacji Ossowskich w 1617 r.) z okulusami i profilowanym gzymsem nakryta jest kopułą pobitą blachą; na niej - sześcioboczna latarnia o kamiennych filarach z maszkaronami, zakończona dzwonowatym hełmem i krzyżem.
 Opodal kościoła, od strony północnej nad Brdą, stoi otoczona cisami kamienna rzeźba św. Jana Nepomucena, rokokowa (2. poł. XVIII w.), na nowszym postumencie.
|
|
